به نقل از «شبستان»

رنگِ تاریخ بر عزاداری های کرمان/ همراهی زرتشتیان با مجالس سوگواری سیدالشهداء

تاریخ انتشار: ۲۱ شهریور ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۰۵۸۸۳۰۹

هزاران مجلس در پهناورترین استان کشور از شب اول محرم آغاز و در بعضی از نقاط تا پایان ماه صفر ادامه دارد؛ بعضی از مجالس عزاداری که هم اکنون در کرمان برگزار می شود سابقه بیش از یک قرن دارد.

خبرگزاری شبستان- کرمان:

 

اَللّهُمَّ اَنْتَ الاِْلهُ الْقَديمُ وَ هذِهِ سَنَةٌ جَديدَةُ فَاَسْئَلُكَ فيهَاالْعِصْمَةَ مِنَالشَّيْطانِ وَالْقُوَّةَ عَلى هذِهِ النَّفْسِ الاْمّارَةِ بِالسّوَّءِ وَالاِْشْتِغالَ بِما يُقَرِّبُنى اِلَيْكَ [ياكَريمُ] يا ذَاالْجَلالِ و الاِْكْرامِ.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

..(فرازی از دعای روز اول ماه محرم)

 

محرم الحرام، نخستین ماهِ سال قمری و از ماه های حرام؛ ماه حزن و اندوه شیعه نیز هست؛ محرم که می شود بیرق های عزای حسینی در سراسر استان برافراشته و مجالس سوگواری برپا می شود و وعاظ و سخنرانان نیز به تبیین مسائل دینی و عاشورایی می پردازند.

 

بر همین اساس هزاران مجلس در پهناورترین استان کشور از شب اول محرم آغاز و در بعضی از نقاط تا پایان ماه صفر ادامه دارد؛ در تاسوعا و عاشورای حسینی، شام غریبان اسرای کربلا، اربعین، رحلت جانسوز نبی مکرم اسلام، شهادت امام حسن مجتبی و  امام رضاعلیهما السلام مراسم ویژه برگزار می شود.

 

 

همایش شیرخوارگان حسینی ویژه نوزادان در توسل به شهید ۶ ماهه کربلا حضرت علی اصغر علیه السلام، همایش «احلی من العسل» بزرگداشت حضرت قاسم بن الحسن علیهماالسلام، زیارت ناحیه مقدسه در عصر روز عاشورا و... از دیگر برنامه های شاخص دهه محرم در کرمان است.

 

از دیگر آداب و رسوم مردم استان کرمان، طبخ غذا با عنوان «عاشوری» در دهه اول این ماه است؛ «عاشوری» همان خیراتی است که مردم برای اموات خود می کنند و بیشتر شامل «آش بلغور» و یا «برنج عاشوری» است؛ برنج عاشوری ترکیبی از برنج، حبوبات، کشمش، زیره، رشته و... است؛ مردم استان را رسم بر این است برای آن دسته از امواتی که هنوز یک سال از رحلت آنان نگذشته، حتماً در روز اول محرم، عاشوری دهند؛ چنانکه سنت قربانی را نیز برای این دست از اموات لزوماً قبل از طلوع آفتاب صبح روز دهم ذیحجه انجام می دهند.

 

 

یکی از نذورات شایع این ایام، آبگوشت کرمانی است که به آبگوشت امام حسینی مشهور است؛ به اذعان کرمانی ها، این آبگوشت طعم متفاوتی دارد و به دلیل همین طعم متفاوت، به راحتی از دیگر آبگوشت ها قابل تشخیص است و بیشتر در دیگ های مسی و بر روی آتش طبخ می شود.

 

گوشت تازه، حبوبات شامل نخود و لوبیا، به خشک شده، تُرشاله(برگه زردآلو) گوجه فرنگی خشک شده، لیمو امانی، سیب زمینی، ادویه جات، ترخون، از مواد تشکیل دهنده آبگوشت امام حسینی است؛ در مراسمی که غذای نذری آن آبگوشت امام حسینی است، معمولاً سبزی تازه و دوغ هم می گذارند.

 

در بعضی از روستاهای استان نیز روستائیانِ تواناتر را رسم بر این است که در ایام تاسوعا و عاشورا، نان تنوری را به همراه گوشت گوسفندی که نذر این ایام است؛ به درب منازل دیگر روستائیان می برند.

 

توزیع شربت نذری، شله زرد و...نیز در این ایام شایع است؛ تعزیه خوانی، سینه زنی، دسته روی، زنجیرزنی، روضه خوانی خانگی و...از دیگر برنامه های کرمانی ها در ایام محرم است. چای روضه به ویژه در روضه های خانگی کرمان، چای پامنقلی است که در قوری های بزرگ چینی دم داده می شود.

 

«جوش زنی» یکی از آیین های عزاداری در شهرستان های شمال استان از جمله شهربابک، انار و کوهبنان است که ثبت ملی هم شده است. این آیین که قدمت آن به دوران صفویه برمی گردد دارای سبک های مختلفی از جمله حیدری، ترکی، میمندی و... دارد که در این آیین، عزادارن حلقه وار به دور هم ایستاده و دست در گردن یکدیگر با کوبیدن یک پا به زمین، یک دست به سینه، اشعار مخصوصی را همنوایی می کنند.

در گذشته، این حلقه به دور چلچراغی در مسجد صاحب الزمان شهربابک ایجاد می شده و حلقه های بعدی گرداگرد حلقه اولیه تشکیل می شدند و به عزاداری می پرداختند. در جوش زنی، ریش سفیدان و بزرگان هیئت سر صف ایستاده و جوانان در صف های بعدی قرار می گیرند و اولین حلقه می گوید: «در خیمه، زین العابدین/ سر خود می زند بر زمین» و «علم سیه پوش آمد، خون حسین به جوش آمد» و حلقه بعدی شعر دیگری در پاسخ به آن می خواند.

 

سیدمحمدعلی گلاب زاده، مدیرمرکز کرمانشناسی و رئیس بنیاد ایران شناسی شعبه کرمان در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان با بیان اینکه یکی از افتخارات کرمانی ها در طول تاریخ، حضور مؤثر آنان در صحنه های مختلف مذهبی به ویژه پاسداشت ارزش های عاشورایی است؛ گفت: کرمان شخصیت هایی چون فتح الله قدسی متخلص به «فؤاد کرمانی» ملابمان علی راجی، افسر کرمانی و شاعران بزرگ دیگری دارد که صرفاً در عرصه شعر عاشورایی کار کردند.

 

وی با اشاره به اینکه بعضی از مجالس عزاداری که هم اکنون در کرمان برگزار می شود سابقه بیش از یک قرن دارد؛ عزاداری منزل سید خوشرو در کرمان، دیوان خانه امام جمعه در بازار میدان قلعه، تکیه گلبازخان، تکیه میدان قلعه و تکیه محله شهر و.. را از جمله این مکان ها فهرست کرد و گفت: قدمت «صفه عزاخانه» از دیگر جاها بیشتر است.{تاریخ ساخت صفه به سال ۷۴۱ هجری قمری در دوران آل مظفر برمی‌گردد.}

 

 

این پژوهشگر تاریخ کرمان ادامه داد: منزل سیدخوشرو در روزگاری که رضاخان، روضه خوانی را منع کرده بود از نیمه های شب تا سپیده دم، پذیرای مردمی بود که به طور مخفیانه در عزاداری این خانه شرکت می کردند؛ در گذشته مردم کرمان سه روز مانده به محرم مراسم «کلوخ انداز» داشتند به این صورت که به جای سبز و خرمی می رفتند و تفریحات خود را انجام می دادند و هدف از این مراسم این بود که در محرم یکپارچه عزادار باشند.

 

گلاب زاده راه اندازی دسته جات سینه زنی و زنجیرزنی، سیاه پوش کردن در و دیوارهای شهر، عَلَم کردن چادر عزا، برپایی مجلس تعزیه و... را از دیگر برنامه های عزاداری کرمانی ها ذکر کرد و تعزیه کرمان را نیز دارای پیشینه کهن دانست و افزود: «چهل منبر» از دیگر آئین های کرمانی ها در شب شام غریبان است که هنوز هم در مناطقی وجود دارد و آن این است که عده ای پابرهنه ۴۰ شمع به دست می گرفتند و به ۴۰ مجالس عزاداری که برپا بود می رفتند و شمع خود را آنجا می گذاشتند.

وی افزود: شیپور زنی در روستای سعدی کرمان برای آگاه کردن مردم از آمدن ماه محرم، عَلَم گردانی در روستاهای جنوب و شرق، خیمه سوزان در شهربابک که به یاد خیمه های سوخته اهل بیت امام حسین علیه السلام برپا و سپس آتش زده می شد، «شَده گردانی» عَلَم گونه ای از فلز که بالای آن فلز قابل انعظافی بود که یکی از پهلوانان به کمر می بست و اشعار مختلف در رثای سیدالشهدا خوانده می شد و او آن را به گردش درمی آورد؛ از دیگر سنت های عزاداری کرمانی ها است.

 

مدیرمرکز کرمانشانسی با اشاره به اینکه بعضی سنت های عزدارای در کرمان از گذشته تاکنون باقی مانده اما بعضی هم از بین رفته است؛ اظهار داشت: همراهی زرتشتیان در مراسم عزاداری کرمانی از گذشته تا کنون بوده اما قبلاً به دلیل ملاحظاتی(تفاوت دین و آئین) آنان یک کله قند به همراه چای به مجلس عزا می دادند و خود دم در تکیه محله شهر می نشستند اما الان در مراسم عزاداری حضور دارند.

 

 

طاهره بادامچی

 

 

 

 

پایان پیام/80

منبع: شبستان

کلیدواژه: ماه محرم مجلس شیراز اردبیل عزاداری محرم عزاداری امام حسین ع جنگ اقتصادی ماه محرم الحرام مقابله با جنگ اقتصادی نهضت عاشورا ماه محرم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت shabestan.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «شبستان» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۰۵۸۸۳۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تصاویری از نوه و نتیجه امام خمینی در مراسم عزاداری فوت عروس ارشد امام (ره)

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، در پی درگذشت «معصومه حائری»، همسر شهید آیت الله سید مصطفی خمینی (ره)، جمعی از علما، فضلا و روحانیون در منزل حجت الاسلام و المسلمین سید حسین خمینی حضور یافتند.

در این مراسم سیداحمد خمینی پسر سیدحسن خمینی و حجت الاسلام و المسلمین مرتضی اشراقی نوه امام خمینی(س) نیز حضور داشتند.

27218

برای دسترسی سریع به تازه‌ترین اخبار و تحلیل‌ رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1900096